Gelir de, vergisi olmaz mı hiç?

Yine, yeni bir haftada sizlerle buluşmanın mutluluğu ile sizleri selamlamak istiyorum. Geçtiğimiz Cuma günü kutlanan 14 Şubat sevgililer gününüzü kutluyor ve tüm sevdikleriniz ile mutlu bir ömür sürmenizi temenni ediyorum.

Bu kısa girizgahtan sonra yazımıza dönecek olursak, muhasebesel olarak yoğun dönemlerin iyice içine girdiğimizden bahsederek sözlere başlayabilirim. 2019 yılının 4. Dönem geçici vergisi 14 Şubat tarihi ile yapıldı, hatta son ödeme tarihi olan 17 Şubat’a kadar ödendi bile. Devam eden süreçte “Gayri Menkul Sermaye İradı”, “Yıllık Gelir Vergisi” ve “Yıllık Kurumlar Vergisi” ile bu yoğunluk artarak devam edecek. Bu haftaki yazımda, geçen hafta söz verdiğim üzere “Yıllık Gelir Vergisi” konusuna değineceğim.

***Neden Gelir ki! Bu Vergi***

Yapmış olduğumuz iş dolayısı ile elde ettiğimiz kazancın bir kısmını devlet babamız ile paylaştığımızı bilmeyeniniz yoktur. Bu paylaşım farklı ve çeşitli şekillerde olmakta. Tüzel veya Gerçek Kişi olmasına bakılmaksızın bu paylaşıma herkes gelir elde ettikçe dahil olmakta. İşte Gerçek Kişiler olarak tanımladığımız kişilerin elde ettikleri gelirden ödedikleri vergiye “Gelir Vergisi” denir. En sade şekli ile bu geliri, mal satarak, hizmet vererek, bir taşınır veya taşınmazın başkasının kullanımına sunarak elde edebiliriz.

Gelir Vergisi’ne tabi olmak için Gelir Vergisi mükellefi olmak gereklidir. Tam ve Dar olmak üzere iki şekilde ayırım yapabiliriz.

Tam Mükellef; Türkiye’de ikameti bulunan ve vergi dönemi içerisinde en az 6 Türkiye’de bulunmuş olan kişileri kapsar. Türkiye’de veya Yurtdışında elde ettikleri kazançların hepsi üzerinden vergilendirilmektedirler.

Dar Mükellef ise; Türkiye’de yerleşik olmayan “Gerçek Kişilere” denir. Türkiye’deki kazançları üzerinden vergilendirilmektedirler.

Avukat, Doktor ve Mali Müşavir gibi “Serbest Meslek Mensupları da “Gelir Vergisi” mükellefidir.

***Bize En Son Ne Olur ? ***

Gelir Vergisi artan oranlı bir vergidir. Bunun anlamı “ne kadar ekmek, o kadar köfte” atasözündeki gibi ne kadar fazla kazanırsak, o kadar fazla vergi vereceğiz demektir.

Her sene bu oranlardaki limitler değişmektedir. 2020 yılı ile limitlerin yanı sıra yeni bir vergi dilimi daha hayatımıza girmiştir. Geçtiğimiz yıla kadar “Gelir Vergisi” dilimlerinde en fazla %35’lik oran mevcut iken artık üst sınır %40 olarak karşımıza çıkmakta.

2020 Gelir Vergisi Dilimleri ise şu şekildedir;

Vergilendirilecek Kazanç                                           Vergi Oranı

22.000TL’ye kadar                                                     %15

+27.000TL için (Toplam:49.000)                                %20

+71.000TL için (Toplam:120.000)                              %27

+480.000TL için (Toplam:600.000)                            %35

+1 kuruş için (600.000 üzeri için)                              %40

Sizlere yukarıda alışılmışın dışında bir tablo hazırladım. Hesaplama yapmanızı daha da kolaylaştıracağını umuyorum. Bir örnek ile pekiştirecek olursak;

650.000TL vergilendirilecek yıllık kazancımız olduğunu varsayalım.

22.000TL’ye kadar %15 vergi ödeyeceğimiz için 3.300TL ilk basamakta karşımıza çıkmakta.

49.000TL ikinci limitin üst sınırı tablomuzda da fark edeceğiniz üzere +27.000TL bu ikinci limite ulaşmamız için gereken kısım. O zaman 27.000TL üzerinden de %20 vergi vereceğiz. Bu da 5.400TL olarak karşımıza çıkmakta. Böylece 49.000TL kazanan biri toplamda 3.300TL+5.400TL=8.700TL vergi vermektedir. Bu mantık ile devam edersek, +71.000TL için %27’lik dilim ve +480.000TL için de %35’lik dilimden hesaplama yapacağız. Böylelikle toplam 600.000TL kazanan biri olarak 3.300TL+5.400TL+19.170TL+168.000TL=195.870TL vergi vereceğiz. Tekrardan örneğimizdeki rakama bakacak olursak 650.000TL’ye varmaya daha 50.000TL vergilenecek kazancımız bulunmakta. İşte bu rakam 2020 yılı ile birlikte üst limit olan %40 üzerinden hesaplanacak. Yani 20.000TL daha vergi ödeyeceğiz.

Sonuç olarak 650.000TL kazanan biri toplam 215.870TL vergi ödeyecektir.

Ancak “Ücret Gelirleri” ile ilgili bir hususa dikkat etmek gerekecek. Bildiğiniz üzere ücret gelirleri üzerinden de Gelir Vergisi kesilmekte. İşverenin “Stopaj” adı altında bordro üzerinden çalışan adına ödemesi ile bu vergi tahsil edilmektedir. Ücret üzerinden kesilen Gelir Vergisi’nin 3. Diliminde limit daha yüksektir. %27’lik oranda “Gelir Vergisi” limitimiz 120.000TL olmasına karşın, ücretlerden alınan “Gelir Vergisi” %27’lik dilimde limit 180.000TL olarak karşımıza çıkmakta. Bu sayede “Ücret Geliri” elde eden vergi mükellefleri +60.000TL için %35 yerine %27’lik dilimden vergi ödeyecekler. Bu sayede %8’lik bir avantaja sahip olarak 4.800TL daha az vergi ödemiş olacaklar.