John Bolton’un yeni kitabı

KİTAP henüz Türkçe’ye çevrilmedi. Kitabın ismi herhalde "Olayların olduğu oda, Oval ofis" şeklinde olacak. Kitabın satışa sunulmasından bu yana birkaç gün geçti. Amazon sayfasına baktım, Kalın ciltli, sert kapaklı 20 dolar, karton kapak 16 dolar. İnternet yayıncılığı aynı fiyata mevcut. Amerikan gazetelerinde bu kitapla ilgili yorum ve alıntılar yer aldı. Sonra aniden whatsapp arkadaşlarından  pdf formatında bana ulaştı.

***

İki gecede kitabı pdf formatında okudum. Kitap 270 sayfa ancak gerçek sayfa sayısı 200, geri kalanı fotoğraf, dizin içeriği.

John Bolton, Donald Trump kabinesinde 2018-2019 yıllarında Ulusal Güvenlik Danışmanıydı. İki yıl boyunca toplantılara katıldı olaylara kararlara tanıklık etti. Başkanın mekanı Oval ofiste birçok Milli Güvenlik toplantısında konuştu. Kararlara katkı koydu. Kuzey Kore, Çin, G7, G20, Suriye, Irak ve Avrupa toplantılarına katıldı. Ciddi kamu görevlisi titizliğiyle her şeyi yazılı olarak kişisel notlarına aldı. Oval ofisinden ayrıldıktan sonra tüm bu notları birleştirdi ve kitabı yazdı.

Kitap içinde Türkiye ile ilgili çok ayrıntılı açıklamalar var. Rahip olayı, İran ambargosu, ilgili banka ve çalışanları hakkında mahkeme süreci,  F35, S400.  Aslında tüm bu olayları basından kısa kısa okuduk. Bu kitap olayları yetkili bir ağızdan teyit ediyor.

İsrail gezisi sonrası 2018'de Ankara'ya geldi. İstediği en üst düzey yetkililerle konuşamadı,  koridorda ayaküstü basın yetkilisiyle konuştu ve beklentilerini alamadan Washington'a döndü.

Ancak bu ayaküstü toplantı ABD yönetimine Ankara ile nasıl pazarlık yapılacağını öğretti. Bunu ABD tarafından her türlü sert yöntem izledi.

Bence bu kitap sadece ilgili eğitimli siyasi diplomatik görevli okuyucular tarafından okunacak. Kemik "güvenli eyaletler" oylarını etkilemeyecek - Orta Amerika seçmenleri hiç etkilemeyecek. John Bolton gidiyor, başka biri geliyor. Onlar için çok önemli değil.

Yazarınız Donald Trump'ın Kasım 2020 seçimlerini alacağını ve aynen yönetmeye devam ettiğini düşünüyor.

***

Şimdi John Bolton'ın wikipedia kısa özgeçmişine bakalım.

John Robert Bolton (20 Kasım 1948 doğumlu) Amerikalı hukukçu, avukat, siyasi yorumcu, Cumhuriyetçi parti savunma  danışmanı, 2005'ten 2006'ya kadar ABD'nin Birleşmiş Milletler Büyükelçisi, 2018'den 2019'a  ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı olarak görev yapan eski bir diplomat.

John Bolton, 1985-1989 arasında ABD Başkan Yardımcısı Ronald Reagan'ın Başsavcılığı görevini yürüttü. 1989-1993 yılları arasında Dışişleri Bakanlığında Uluslararası Örgüt İşleri Dışişleri Bakan Yardımcılığı yaptı. Silahlı Kuvvetler ve Uluslararası Güvenlik İşleri Dışişleri Bakanlığında  Irak'la savaşa girmeyi tercih eden Yeni Amerikan Yüzyılı Proje Direktörü olarak görevliydi.

Ağustos 2005'ten Aralık 2006'ya kadar ABD'nin Birleşmiş Milletler Büyükelçisi olarak Başkan George W. Bush tarafından atandı. 

Demokrat Partinin o tarihte kontrolünü ele geçirdiği Senato'dan onay alması mümkün olmadığı için Aralık 2006 sonunda istifa etti.

John Bolton Nisan 2018'den Eylül 2019'a kadar Ulusal Güvenlik İşleri  konularında Donald Trump'ın Başkan Yardımcısı olarak görev yaptı.  Mayıs 2018 tarihinde ABD'nin İran nükleer anlaşmasının sona erdirilmesi çağrısında bulundu. Trump yönetimindeki görev süresi ile ilgili kitabı Haziran 2020'de yayınlandı. John Bolton, savaş taraflısı dış politika şahinidir. İran, Suriye, Libya, Venezuela, Küba, Yemen ve Kuzey Kore'de rejim değişikliğinin savunucusudur. Suriye, Libya ve İran'da askeri eylem ve rejim değişikliğini sürekli olarak desteklemiştir. Cumhuriyetçi partiden, siyasi görüşleri Amerikan milliyetçisi, koyu muhafazakâr olarak tanımlanmıştır. John Bolton, American Enterprise Institute (AEI) think-tank ve Fox News TV Channel savunma ve dış politika yorumcusudur.