“RAND Raporu” ne anlatıyor (1)

ABD, üst akıl ile yönetilen ve bu aklın da kendisini yönetmesine izin veren bir ülkedir. Bu yüzden pek çok düşünce kuruluşunun ABD’de faaliyet göstermesi oldukça kolaydır. Çünkü ürettikleri bilgi ve hazırladıkları raporların daimi müşterisi Amerikan yönetimleridir. Bir de Savunma Bakanlığı’nın yan kuruluşu gibi çalışan Rand Corporation var ki o, Pentagon’un tam bir merkezi niteliğindedir. Analizleri ve kritik stratejik önerileri ile ABD’nin “yol haritası” ondan sorulur.

***

Buna bir de ABD’li bilim insanlarının kazandığı Nobel ödülleri eklendiğinde ABD, bilim ve teknoloji olarak da kendisini sağlama almış olmaktadır. Nobel ödüllerinin yaklaşık %70’i ABD’de kalmaktadır.  ABD plan - programları ve muhtemel senaryoları ile geleceği yönetmeye çalışıyor. Hiçbir şeyin de bilgisi ve insiyatifi dışında gelişmesine tahammülü yok. Bu konuda yerli ve yabancı pek çok uzmanın fikrini alabiliyor.

RAPORDAN

Önemli düşünce kuruluşlarından olan ve Amerikan devleti için de analiz ve raporlar hazırlayan RAND Corporation, geçen haftalarda Türkiye ile ilgili bir rapor yayınladı. Bu rapordan satır başlarını ve ülkemizi ilgilendiren kısımlarına dikkat etmekte fayda bulunmaktadır.

Her ne kadar rapor için kendileri, “Pentagon ya da Savunma Bakanlığı’nı bağlamaz, raporun içeriğinde yazanlar, kuruluşun kendi görüşleridir” deseler de ABD Savunma Bakanlığı için hazırlanan, herhangi bir raporun çok ötesinde bilgi ve fikirler içeren bir çalışmadır. Amerikan çıkarları ve mevcut stratejileri için geliştirilen öngörüler ve engeller ile bunların nasıl bertaraf edilebileceğine dair fikirler bu raporlarda yer almaktadır.

MİLLİYETÇİ TÜRKİYE

Son rapor, “Türkiye’nin Milliyetçi Rotası: ABD-Türkiye Stratejik İşbirliği ve ABD Ordusuna Yönelik Sonuçları” adını taşımaktadır. Bu raporun başlığında dahi, “Türkiye aldı başını gidiyor” mesajı yer almaktadır. Bu rapora karşı doğrudan tepkisel yaklaşımların ötesinde söylenenleri anlamlandırmak gerekmektedir. Yoksa zaten konunun tartışılmasını isteyen RAND’dır. Raporda yekten, ABD menfaatlerine odaklanması ve bu konuda muhtemel engelleri açıklamaya çalışması gayet normaldir.

Hemen ABD’nin Evangelist ve Neo-Con yapısından girip, yeni sömürgeciliğinden çıkmaya çalışmak raporun anlaşılmasına mani olacaktır. Rapor 276 sayfa ve raporda yok, yok… Elbette iç siyaset konuları başta geliyor. Türkiye’nin İsrail-Filistin meselesindeki tutumundan Irak -Suriye’ye; Karadeniz, Doğu Akdeniz’den Rusya hatta Kafkasya’ya kadar tüm etki alanları masaya yatırılmış durumda.

FETÖ ve silahlı kuvvetlerden “mahalle bekçilerine” kadar pek çok konu çalışmada analiz edilmiştir. Silahlı kuvvetlerden ilişiği kesilenler sayılarla ele alınmıştır. MGK ve YAŞ ayrı ayrı incelenmiştir. Özellikle kurumlara nüfuz etmek açısından askeri personelin önemine dikkat çekilmiştir. Burası şu açıdan önemli ki askeri bürokrasi yerine sivillerin bu kurullarda yer almasını Amerikan çıkarları için risk olarak görmektedirler.

ABD’YE ÖĞÜTLER

Raporun ABD’ye mesaj kısmı ise RAND araştırmacıları tarafından şöyle ele alınmaktadır: Önümüzdeki on yıl ABD-Türkiye ortaklığı zorluklar ve çalkantılarla gidecektir. Uzmanlar Türkiye'nin iç dinamikleri ve küresel çıkarlarını değiştiren politik, sosyal ve ekonomik eğilimlere de dikkat çekiyor. Türkiye'nin kilit komşuları ve ortaklarıyla değişen ilişkileri hangi çıkarlarının ve komşularının ve ortaklarının çıkarları ile örtüştüğü ya da ayrıştığı karşılaştırmalı olarak anlatılmaktadır. Bunların olası sonuçları da ABD savunma planlaması ve ABD Ordusu üzerindeki etkileri değerlendirilmektedir.

(Sürecek.)